Sunday, September 26, 2010

ding rings nang Eba

pakirandaman ye ing istoryang singsing,
pagumpisan ta ya ketang "engagement ring,"
mabilug nang pusu ampong pamaglambing
bibye ning lalaki ketang keyang darling.

bala mu e mamin ing karelang tula
neng mitatalanan ding gamat ding adwa
anting makasake king metung a biga
a sala-salampyad king anging sagiwa.

dakal man manakit ampong makarungut,
ing pamikalugud e ra sasalikut,
king metung a awla mengari lang ayup,
mipapaglambis la ampong mipanuktuk.

mapilan mung aldo potang maynip na la
kanta ro pak'sabyan detang pengari ra
mamun lang miyabe anggang alan'angga
king tahimik a bye bilang miyasawa.

itang "engagement ring" mitukyanan ne pin
potang ketang altar ding adwa mabikling,
king metung at metung pasulud ing singsing,
-singsing na ning kasal awsan dang "wedding ring."

kaybat rang miuma ano king katula
at kaybat pisamban ume no ring adwa
ketang "reception" da tuki ro ring malda
ban takman king taju a karelang sidya.

kaybat na ning kasal dakal la regalu,
ing muna rang buklat, e balu insanu,
inya king malagu ngana ning baraku,
"oh jo, ing buklat ku ing namung zipper mu."

uling meko no ngan ding tinagung malda,
mipangindat na la't titiman ding adwa,
king malagwang sabi't ditak a salita,
tikman dang miyagnan itang pulu't gata.

ing kaba ning bengi ane katahimik
uling ing amanu pane mu ping sitsit,
at nung saynsing la man agwantan dang pilit
pota ayabwang do pelalung ding dagis.

ing nyaman ning bengi mitukyanan ya pa
uling ing lalaki pane lalakbang ya
agyang menakmul neng pakwan ing asawa
kakalbit ya kabang magmalagung mata.

kapusit ning pakwan, king pusu ring adwa
anting darabulbul ing darla nang tula
uling maniglo lang anting taung bana
ing karelang supling, uling kabud ya pa'.

dapot kaybat nita atin pang katuki
king kagigiligit kang Eba ning pogi,
inya 'sung kilbit ne at e ya tinanggi,
mapilan mung bulan magin neng butiti.

kan'ta ra ne tikman ing barug a maplas
uling e la kasya king pitu mung anak,
pablasang ing okra'ng keyang babalasbas
istung maslate ya, ing dai lalapad.

ita ing entradang liban ning problema
uling ding supling da bala mu eran la
inya ing "budget" da parating kulang ya
uling malati ya' upa king labada:

manangis ya'y Eba kabuklat ning abak,
kabang mamipi ya, maningat yang anak,
e makapaglutu uling alang abyas
uling king tindahan e ya pa memayad.

ing bala nang Eba a tahimik a bye
e pala tahimik nun'e byeng mainge,
gagaga ya'yng bunsu uling maranup ne,
uling 'la yang gatas o 'gyang mu sa'ng kape.

panyatang nang Adan mamalabag ya pa
nung ala yang kanan disnan king lamesa,
-makananung atin, ala nemang obra,
uling tambay yamung abe ring barkada.

kan'ta ing tawling "ring" keya mibye ne pin
kaybat ning "engagemant" at "ring" a pang-"wedding,"
ngeni ing saynsing na matni na't mamaksing
uling ing tawling "ring" 'yapin ing "suffe-RING"

-30-
pakirandaman ye ing istoryang singsing,
pagumpisan ta ya ketang "engagement ring,"
mabilug nang pusu ampong pamaglambing
bibye ning lalaki ketang keyang darling.

bala mu e mamin ing karelang tula
neng mitatalanan ding gamat ding adwa
anting makasake king metung a biga
a sala-salampyad king anging sagiwa.

dakal man manakit ampong makarungut,
ing pamikalugud e ra sasalikut,
king metung a awla mengari lang ayup,
mipapaglambis la ampong mipanuktuk.

mapilan mung aldo potang maynip na la
kanta ro pak'sabyan detang pengari ra
mamun lang miyabe anggang alan'angga
king tahimik a bye bilang miyasawa.

itang "engagement ring" mitukyanan ne pin
potang ketang altar ding adwa mabikling,
king metung at metung pasulud ing singsing,
-singsing na ning kasal awsan dang "wedding ring."

kaybat rang miuma ano king katula
at kaybat pisamban ume no ring adwa
ketang "reception" da tuki ro ring malda
ban takman king taju a karelang sidya.

kaybat na ning kasal dakal la regalu,
ing muna rang buklat, e balu insanu,
inya king malagu ngana ning baraku,
"oh jo, ing buklat ku ing namung zipper mu."

uling meko no ngan ding tinagung malda,
mipangindat na la't titiman ding adwa,
king malagwang sabi't ditak a salita,
tikman dang miyagnan itang pulu't gata.

ing kaba ning bengi ane katahimik
uling ing amanu pane mu ping sitsit,
at nung saynsing la man agwantan dang pilit
pota ayabwang do pelalung ding dagis.

ing nyaman ning bengi mitukyanan ya pa
uling ing lalaki pane lalakbang ya
agyang menakmul neng pakwan ing asawa
kakalbit ya kabang magmalagung mata.

kapusit ning pakwan, king pusu ring adwa
anting darabulbul ing darla nang tula
uling maniglo lang anting taung bana
ing karelang supling, uling kabud ya pa'.

dapot kaybat nita atin pang katuki
king kagigiligit kang Eba ning pogi,
inya 'sung kilbit ne at e ya tinanggi,
mapilan mung bulan magin neng butiti.

kan'ta ra ne tikman ing barug a maplas
uling e la kasya king pitu mung anak,
pablasang ing okra'ng keyang babalasbas
istung maslate ya, ing dai lalapad.

ita ing entradang liban ning problema
uling ding supling da bala mu eran la
inya ing "budget" da parating kulang ya
uling malati ya' upa king labada:

manangis ya'y Eba kabuklat ning abak,
kabang mamipi ya, maningat yang anak,
e makapaglutu uling alang abyas
uling king tindahan e ya pa memayad.

ing bala nang Eba a tahimik a bye
e pala tahimik nun'e byeng mainge,
gagaga ya'yng bunsu uling maranup ne,
uling 'la yang gatas o 'gyang mu sa'ng kape.

panyatang nang Adan mamalabag ya pa
nung ala yang kanan disnan king lamesa,
-makananung atin, ala nemang obra,
uling tambay yamung abe ring barkada.

kan'ta ing tawling "ring" keya mibye ne pin
kaybat ning "engagemant" at "ring" a pang-"wedding,"
ngeni ing saynsing na matni na't mamaksing
uling ing tawling "ring" 'yapin ing "suffe-RING"

-30-

kamatsilis at suman bebatan


istung mamasyal ka, ini alang kabla,
dakal lang babaing akakasagana;
ditak ding disenti, dakal makatula,
atin maki-hinhin at dakal burara.

dakal lang babai ding apansin ngeni
mahilig susulud malan a malati,
itang ing sukad na para karing wali
dapot pipiblas dang pilit king sarili.

“anti kang menakit kamatsilis,” ngara,
"potang detang bunga mangalulut na la,
magbukang la balat king laman magnganga,
king kuto nang balat pablasang e kasya."

detang mapagtisti nung ilang dandaman,
“bala mu,” ngara pa, “suman lang bebatan,
kesa king pemalut, maragul ing laman,
maybug yang mipusit king apit nang malan.

e ku bisang matul, lalung e magsisti,
ikayung lumawe king bageng mesabi,
itulid yu namu itang balang mali,
pakipanupaya itang e yu buri.
-30-
(ining poesiang ini nung kabud me mu lalawen, bala mu para ya kareng mangataba,
dapot ini e yamu para karela nune kareng tau a mas malati ya ing malan da kesa karela.)

katabas yang bulan


“katabas yang bulan,” ngara ring makatua,
metung pamamuri king dalaga kan’ta,
makatabang pusu king metung dalaga
pablasang malagu ing kabaldugan na,

uling king dalumdum ning benging limputan
aneng kayasintang akit mu ing bulan,
king pisngi ning banua keka makatiman,
malagung akakit anti ning palsintan.

dapot ing panaun mabilis daralan,
dakal malalakwan, dakal miyalilan
-metung yang insultu nung ngeni sambitlan
ing dating pamuring “katabas yang bulan.”

pablasang ing sala ning bulan al’wa na
ing lulub king isip ning bayung dalaga
nun’e ing aske na agpang king siyensya,
sumangid ning leguan makulkul ya lupa.

king panaun ngeni, king metung dalaga
anti waring sungka king gaspang na lupa
nung wari king dalan makatalabu ya
karing pibatan da retang dalyawat na,

o nung pagsisti re ita ing sabyan na
bilang pamagsinyal king kayang itsura,
anti kang menakit karing pikung mangga,
king babang matilus pota mayakbak ya.

dapot makanyanman ing amanung ita
ing kabaldugan na kanitang minuna
kesa ketang ngeni palak ing kayap na
uling e magsisti nun’e mamuri ya.

mamin ka ma’t ali misan e seseryan
mipapakayli ka uli ning keinan
dapot bilang tau, ita, kasalanan
dapat panyad tawad king Guinung milalang.
-30-

Saturday, September 25, 2010

fenix (phoenix)


(maralumdum ya ing banua / kabang oras pamung pa’gtuan,
mangakapal la ring biga / anting limputan king lulam,
detang anggang mekasaksi / anti la mo waring misdan
king pamagpaldas ning banuang / kan’ta ra pa’ aranasan,
bageng e bitasang linub / king pamisip ning ninu man,
iti, ing makipasari / itang pinatubung bolkan.)

ding mangabayat a biga / megumpisang minye lintik,
itang danum meging burak / uli ning abung minyulpit,
uran balas salat batung / kasindagul panimalid
inia ing kanglap migbusal / pusu ding tau’t pamisip.
dakal ding mipatingangas / king e asahan pinandit
iniang linukub ing lulam / pisak a bengi nung akit.at

karing al’wa nang dake / niting sintang kapampangan
e mu sukat a isipan / delanan dang kasakitan,
masangil yang anting lasip / din’tang karela ing lahar,
anting manakong menangkin / karing karelang pibandian,
karing asikan da’t bale / dakal lang mengatambunan,
pelalung kapanamdaman / kayabe king mengasintang.

ding bale dang pimamanan / at ding king pawas atangka
misan na la’ pemanutas / nitang kalmang menganiaya,
karing negosyung misara, / karing puunang miragsa,
dakal lang menagulele / lalu karing bieng mewala;
king trahedya a milyari / mengalimgiman ding sabla
anting simientung mibulus, / pelitadan matning gaga.

anti mu nang darandaman / ing paniatang nitang lahar,
anti mong dindam ding dakal / a karitelang daratang,
ing inge at kalabug da / at sintak da ring parulang,
ing pulayi babie galgal / king gabun a daralpakan
uli ning misamut-samut, / balas, batung ibat bolkan
kambe ning lanyo’t dayuput / nitang danum a durugang.

king makuyad a panaun / meparalisa ing sabla
uling karing tete’t dalan / dakal la ding mengasira
uling meging mabangis ya / ing dating malagung sapa,
ing kayang p’wersang pepakit / tutung makakamakama…
at itang kaligaligan / silsulan ning lilung kalma
king ayun masika’t maina / a pegalgal karing malda.

dapot deting kapampangan / gereru lang mangatapang,
lalung lulkas ing tepangan / kabang mangasugatanan,
karing ninu’t nanung datang / arapan de’t e gulutan,
e la tatakut king leun / at tigri nganing kasebian;
nung ing sukad na, sukad bie, / ing hamun e re urungan
pablasang karing uyat da / mamagus ing dayang lakan.

katangiang kapampangan / ing armas nang pagmaragul,
at karing anak ning indu / likas ing pamisanmetung
at ding sabla kinimut la / para ketang pamibangun,
ding sasakupang memalen / angga karetang pekapun,
dapot ing peka-kalasag / king problemang susun-susun
ya pin itang tiwala ra / king Guinung tamung Meniaklung.

inia keti kapampangan / andyang ninu ding maniatang,
p’wersa man ibat king labuad / ding dayu a mapangamkam
o itang naturalesang / masakit diling kalaban,
ing matibe diling armas / -lubus a kapanaligan,
ing tiwalang gagalmanan / king Mayupayang Miglalang,
e Na ibie ing pagsubuk / migit kesa king kagiwan.

memanalakad lang dike, / panaguantang agus danum
ban kanita ing pinsala / ayiwasan ing panyagul
dapot mengasira la rin / king lahar a dinalusung
pamatbat nong alang bayat / king dabiral a panaun,
dapot e ya sangkan ita / ban patugut ding pekapun
mitalakad pasibayu / pamatabat ketang dabun.
________________________________
**ngeni, alben me ing indu, / lalaki yang masalpitik
ing bage nitang milabas / king lupa na e mu akit,
uyab ning kapagsubukan / a misan keya dinantik
at sukal lub a pesari / nitang bolkang minie pait;
karing aldong mirate ya, / menagulele king sakit,
ngeni mayumu ing timan / a penalili king ngisngis;

menibat king pangaragsa / mekapibangun ing sabla,
ibat king bigang limputan / siniro la detang yata
king mitapus a dalumdum, / ing migbabo itang sala
anting sulung selaingan Na / ning Dios tamung Mayupaya,
ing leguan na at sikanan / pasibayung miniagiwa
king abu nang kesagkulan, / anting Fenix yang miyapsa.
-30-

ban e re tikusan

ketang misan pamitagun kayabe ko ring poeta,
dindam ku lang migagale karing letra ring poesia,
detang amanung iyapse istung dikdik ing aduan da
masikan ya pa king dugdug ing siwala ring makata.

pablasang mababo ku mu, king dindam ku karela,
misdan ku king kalalam da ring ginaleng kawatasan
(lalung migit) king kabiasnan karing linya ing anamnam,
mengari king ibat mengan, ing lasa balik-balikan.

mipatingangas king leguan, lalam at katas ding bersu
mesawang kung anting sibung king saplala ring amanu,
malalam la’t matas beluan ding makudtang karungut ku,
nung danum mu sana ita siguradung limbug naku.

anti ku mo waring papil a masanting pangaladlad,
anting baru a plantsadu a matikas nung talakad,
meglamukut king dindam da ring balugbug kung malapad,
anti ku rugung lemutak at king pawas ku mibabad.

mayap namu e la maimut ding watas kung akayabe,
kaku a suling sisirut e mababa paglalawe
nun’e pin makasadya la a kanakau manantabe,
king karelang bunsung wali anting kapatad pangane.

at ngeni ing kakung nasa talastas ku king poesia
e king sangkan a mabiasa o mitas kesa karela
nun’e pin ban mitais ku e mu king amanu’t rima
nun’e pati king ugaling dapat king metung poeta.

pablasang karing poeta makasinup ing amanu
uling ding karelang pusu anti lang lulanang gintu
at ding sepu ning pluma ra ing asbuk ning pusu atiu
at ing tintang mibububu anting daya karing bersu.

dakal karing mangagaling a soldadu ning poesia
ding atiu na king sisilim karing lekaran dang banua
ding mabayat munie usuk karing malda, at gigiya,
ditak na la’ng mitatagan uling dakal na minuna.

karing dahing e ra dasnan ding makudtang mitatagan
itulut dang balaus mi ing misyun dang matenakan,
makanian ku pung magsalbat a makikapangangasan
uling ing pigaganakan pota ala nang malakwan.

lalu ngening dakal anak ding memanabang na dila
king amanu tamung sisuan anting misnuk magsalita,
anti waring liling dikut a puputputan dang serya
uyab ning pamagsalita a alang ingat bitasa.

at potang mabiasa naku nanu naman itang gawan?
mumunang dili, e dapat itas ing kakung luklukan,
pakatatak ku king pusu ugaling kapagkumbaban,
buntuk ning mituru kaku ban maging kung anting uban.

at kanita karing anak, ing mituru naman, aku,
idalakit ing leguan na ning sisuang amanu tamu
uling e ku buring datang ing panaun kekatamu
a sumlam ya karing dila’t malaus tumabang yumu;

paganaka ing ulaga ban karelang atandanan
at mitimu yang malalam king pusu ra’t e kalinguan
ban luguran de’t ingatan, itanam de at gambulan,
kapilanman e tikusan ing amanu tamung sisuan.
-30-