sisuang amanu: komiks #6

*** "linta"

(i)
iting poesia ku e ya pu pakibat
ketang kawatasan ning metung a watas,
agpang keng balu ku tau ya king Tarlac,
king poesiang linta itang mibalangkas....
___________
(1)
king baryung ibatan a kakung beitan
inyang malati ku sapa ing libangan,
binang katakutan nitang indu kung mal
uling dakal lintang karin wasang-wasang.
(2)
ngana deting lintang magdatun king sapa
karing mapamyasa ilang alimbawa,
itang kagiwan da at karelang tula
anti king bampira a manyipsip daya.
(3)
dapot e ku manglap karing lintang deta
king kalati ra mu, ala no mang kwenta,
ing sapang ayan ku e neman karela,
dunutan ku no man nung kaku sipsip la.
(4)
nung managimpan lang ing sapa bandi re,
king kakung kabilyan, ing sapa ali ke:
nung sipsip la kaku ing dar'la ku ike
asin tiktak kalat ban e managumpe....
(5)
king panaun ngeni e na ku maintang,
ding lintang akakit ali la gagapang
nun'e pin tau lang makikapamyasnan,
tula dang manyaul at manampalasan:
(6)
ila ring ing tudtud e miras king 'lakak,
itang kagiwan da nung e ra arapat,
pikakasaman da ing sariling dapat
-makipusung mar'nat dapot manos gamat;
(7)
mengari lang asung mahilig magpanpan,
ing bulbul ning tupa gagawan dang malan
dapot ding pusu ra gagalgal lang laman
at mangasungasub king kapanekasan;
(8)
mengari king metung lintang kinalawat
king lagyung makudta karin mekiyangkas,
pablasang linta ya king lagyu ding watas
mangarusingan ya ing lagyung masampat.
(9)
king agus ning sapa ning literatura
atin muring linta karin manenaya
karing kawatasan a pipagalan da
ding aliwang tau angkaminan da la...
(10)
uling ing pibandyan ning metung makudta
ila retang keyang kawatasang gewa,
ila ring tula na't keya babye diwa,
karing keyang uyat mamagus nang daya
(11)
-dayang sisipsipan ding lintang lamaran
-linta a ing kau sipsip kawatasan
-ita daraptan da king metung a sangkan
-pablasang tau lang dimut king kagiwan..
-30-
(bokabularyu)
kapanekasan -pamanako, pamangwa king e na bandi
manampalasan -mibibye sakit
angkaminan -angkinan
magpanpan -sasalikut
kagiwan -abilidad, agyu
dimut -kulang, ditak

"ding rings nang Eba"

pakirandaman ye ing istoryang singsing,
pagumpisan ta ya ketang "engagement ring,"
mabilug nang pusu ampong pamaglambing
bibye ning lalaki ketang keyang darling.

bala mu e mamin ing karelang tula
neng mitatalanan ding gamat ding adwa
anting makasake king metung a biga
a sala-salampyad king anging sagiwa.

dakal man manakit ampong makarungut,
ing pamikalugud e ra sasalikut,
king metung a awla mengari lang ayup,
mipapaglambis la ampong mipanuktuk.

mapilan mung aldo potang maynip na la
kanta ro pak'sabyan detang pengari ra
mamun lang miyabe anggang alan'angga
king tahimik a bye bilang miyasawa.

itang "engagement ring" mitukyanan ne pin
potang ketang altar ding adwa mabikling,
king metung at metung pasulud ing singsing,
-singsing na ning kasal awsan dang "wedding ring."

kaybat rang miuma ano king katula
at kaybat pisamban ume no ring adwa
ketang "reception" da tuki ro ring malda
ban takman king taju a karelang sidya.

kaybat na ning kasal dakal la regalu,
ing muna rang buklat, e balu insanu,
inya king malagu ngana ning baraku,
"oh jo, ing buklat ku ing namung zipper mu."

uling meko no ngan ding tinagung malda,
mipangindat na la't titiman ding adwa,
king malagwang sabi't ditak a salita,
tikman dang miyagnan itang pulu't gata.

ing kaba ning bengi ane katahimik
uling ing amanu pane mu ping sitsit,
at nung saynsing la man agwantan dang pilit
pota ayabwang do pelalung ding dagis.

ing nyaman ning bengi mitukyanan ya pa
uling ing lalaki pane lalakbang ya
agyang menakmul neng pakwan ing asawa
kakalbit ya kabang magmalagung mata.

kapusit ning pakwan, king pusu ring adwa
anting darabulbul ing darla nang tula
uling maniglo lang anting taung bana
ing karelang supling, uling kabud ya pa'.

dapot kaybat nita atin pang katuki
king kagigiligit kang Eba ning pogi,
inya 'sung kilbit ne at e ya tinanggi,
mapilan mung bulan magin neng butiti.

kan'ta ra ne tikman ing barug a maplas
uling e la kasya king pitu mung anak,
pablasang ing okra'ng keyang babalasbas
istung maslate ya, ing dai lalapad.

ita ing entradang liban ning problema
uling ding supling da bala mu eran la
inya ing "budget" da parating kulang ya
uling malati ya' upa king labada:

manangis ya'y Eba kabuklat ning abak,
kabang mamipi ya, maningat yang anak,
e makapaglutu uling alang abyas
uling king tindahan e ya pa memayad.

ing bala nang Eba a tahimik a bye
e pala tahimik nun'e byeng mainge,
gagaga ya'yng bunsu uling maranup ne,
uling 'la yang gatas o 'gyang mu sa'ng kape.

panyatang nang Adan mamalabag ya pa
nung ala yang kanan disnan king lamesa,
-makananung atin, ala nemang obra,
uling tambay yamung abe ring barkada.

kan'ta ing tawling "ring" keya mibye ne pin
kaybat ning "engagemant" at "ring" a pang-"wedding,"
ngeni ing saynsing na matni na't mamaksing
uling ing tawling "ring" 'yapin ing "suffe-RING"

-30-

*** "anting talangka"

misan a aldo king istudyu ning radyu, king kadwang pamitagun kelyan ne ning magsasa-poeta ing metung a laureadung poeta, at aku naman manggiligit ku keya uling balu kung e ne man magaling a poeta nung poeta ya man o talagale, mipatyempu a atin kung makasadyang poesia a makaparikil keya (ketang meyli king matenakang poeta) at ngakung memoesia king radyu:

mumuran na naman, bugnus a masikan
anting talagale a magparangalan,
itang siwala nang seryang pangilagan
dirildil nang pilit king kakung panamdam.

mangatni ring duldul, mataram ding kildap
kambe na ning patak king yeru lalagas,
andyang makiritmu dapot uling batak,
anti kang darandam a babing gugulyak.

ing mayap a gabun a keyang durugpan
pilming maging burak, pipitang dalpakan
dapot ing binabi tula neng ambukan
ing lagyu ring watas a lagyung marangal.

inya nung pabustan bagyu lang malasbas
detang pakatungi king akbak nang hudas
ing lagyu rang sugi ring makudta’t watas
mekad dakatian de’t panyintangan lakwas.

ila ring delubyu nung wari king uran,
ila ring papalbug karetang asikan,
talindo ra kabud sariling dengalan,
anti lang talangkang ding magtas igutan.
-30-

*** "dawayan ya man"

atin kung istoryang metung dawayan
keya ding babai ring lalapit minsan,
ilang magprisinta at ing katunayan
inawus de iting “alang pakiramdam…”

nung akung kukutnan, malinis ya diwa
uling aku mismu mangapamulala
karetang babaing lalapit nang serya
metung man karela ala nemang kinwa,

'nya ing mamuladas e na man gagawan,
at ding linyang gasgas e no man kaylangan
uling iya mismu atakman na no ngan
ding amanung deta karing mamarandam.

metung yang mayaga, lalaking talaga
dapot ding aliwa bakla ing awus da;
nganang migsalita ning metung dalaga,
“mekad e lalaki nun’e dalaga ka…”

nganang magmatulid king keyang sarili
at keya mumumis a metung babai,
“e ku mapanagin, at bilang lalaki
e ku kaladkarin… e mababa klasi..

"e ku anting lasip a akit king dalan
andyang ninu namu ayamyam patasan
basta milabas mu ing paling katawan
uling sikasu ra ing awus ning laman."

at e ne mekibat ing keyang kasabi
kaybat kung simbitla ita king babai,
pablasang ing tutu king edad nang beynti,
karas king pagkeran e ne monu iti.

ing pangadonselya e na pagmaragul,
mapalyaring iti dar'la ning panaun,
uling karing al'wa anti namung pyalung
ing bageng sagradu arap ning Menyaklung.
-30-

*** "ing bage keka"

(1)
kenu waring arung ing pekamasanting,
ing matiro wari anting tuktuk tikling
o itang saparut, mepudpud king saping
o ing e makaba o e padpad murin?
(2)
ali! al’wa reta nung ing kutnan aku,
e ing matilus da retang amer’kanu
o ing pudpud (kanu) karing pilipinu,
ala yu kareta -nun’e ing arung mu.
(3)
uling itang leguan ‘nyang kakung dulapan
keka ku mu ikit a makapangasdan,
bina pigmulalan ing pangasamasnan,
king lupa mu atiu ing anggang sintingan:
(4)
alang al’wang arung a babage keka,
ita ing kaustan nanu mang sabian da
uling ing menayus king leguan mu lupa
alang al’wa nun’e ing Dios ta’ king banua.
(5)
at keka mu bage ing lugud kung ‘yampang
ibat king pusu kung ikang tatalangan,
reyna kang ing reyno ining daramdaman,
sintang anting aldong e mamin ligamgam.
-30-
*anting aldong e mamin ligamgam -metung a tayutay tungkul king pali ning aldo a "e mamin ligamagam" kesa king "hyperbole" a "tiktak kapali" o king "irony" a "alang bitasang pali."
(bokabularyu)
ligamgam -bagyang pali o mamali-mali

*** "panatilyan mu ing panibulus"

(1)
atin pamitagun e tamu piyadyan
itang pamagduda serya yang daratang
lalu king panaun a malalabuyan
king kekatang pusu ing kapanaligan.
(2)
king kapilub-luban itang pamagselus
e paimburisan magdatun malawus
uling ing pusu ku e ya dobling kurus
-e ya talipandas king amanung bignus.
(3)
matbud ya ing pusu king pamisan-misan
king sariling dapat ampong pamagkulang
inya ing abe mu mekad isipanan
durulap king al’wang daklat a dalanan.
(4)
manatili keka itang panibulus,
e ku mapanyintang a anting alisus,
karapat-dapat ku king baintaung awus,
ingatan ing lagyu king dusing o galus.
(5)
ing kaligaligan e mu tutulutan
king busal ning pusu mikapaglugalan
pablasang ika mu ing kakung palsintan
at sana ing Guinu pane nakung sopan.
-30-
(bokabularyu)
panibulus -kapanatagan a lub
malalabuyan -matbud
durulap (dulap) -manintun (mantun)
daklat -malati o makitid a dalan o gasgas

*** "biga"

(1)
ding maputing biga, kakung tatalangan,
malati, maragul ampong katamtaman,
mialiwa aske ampong miyalilan
king panimanman ku anting mamialungan.
(2)
king makasalilung at maberding dikut
king lalam tanaman kesat ke ing gulut
ban kan’ta alben kong malaleng kikimut
ding biga king banuang anti waring asuk,
(3)
biglang tinuknang la ding bigang mamialung,
bala ninanu la, kabud memagdatun
kaibat memirapal, misapa-sapunggul
miyabe-abe la at megin na’ng metung,
(4)
lalu yang melagu ing alben kung banua;
ding bigang migdatun uli ning gewa ra,
mesaya ku pusu metula ku mata
anti ‘niang akit neng Adan i Eba na.
(5)
anti waring misdan ining panimanman
uling inaske re ing kekang larawan
anti itang Eba asawa nang Adan
inulma ning Guinu ketang pamaglalang.
-30-

*** "king mata ding pusu"

(1)
pakiwangis ra ka king malagung rosas
ban ilarawan ku a misna ka timyas,
ding kanakung matang mapagal ma’t puyat
kapsawan la keka ‘dyang e la kukurap.
(2)
pakilimpi ra ka dapot makanyan man
balu kung ding rosas e mu la katimbang;
ding keka pa’ng pisngi libu na’ng kailangan,
nung ding labi mu pa, -rugo, lalu naman.
(3)
pablasang ing Guinu misna Ya kagaling
ginulis king canvas karing Keyang pinsil;
obra maestra kang tiktak king kasanting,
lebulan inawa king mayumung angin.
(4)
karing anggang musa a kanakung ikit,
metung man karela keka alang migit,
neng pag’masdan ra ka andyang ulit-ulit
e ka makasawa, alben mang dusuldit,
(5)
at nung sakali mang atin pang malagu
ding e ku pa ikit keti babo yatu,
ay, pabustan mu la pablasang ika mu
ing sakdal kanaku king mata ning pusu.
-30-

*** "mayap ya pa kaku ing ulunan mu"

(1)
karas na ning aldo king keyang sikoti,
neng dadalumdum na at mume ing bengi,
pane kung pamitan atiu ka sa’ keni
ban king kakung papag e magkerang dili.
(2)
mayap ya pa kaku ing kekang ulunan
kayabe pagkeran kaleldo,t kauran,
at king balang bengi alang kablang takman
karing kekang kaul ing pali’t ligamgam.
(3)
e ku ayaguantang lulub king pamisip
ing pamangalalu a anting mamusit,
inya mangarap ku neng ing bengi dantik,
aku sa’ng ulunan kakaulang matalik.
(4)
king pangasaklulu sukul ya king yumu
karing mangalambut a takde’t brasu mu
-nung aku sa’ ita bina ku kaswelu
king kaba ning benging ikang kayabe ku.
(5)
dapot mamasa ku datang ing panaun
aku na neng bengi ing kekang kakaul;
ding adwa ta’ng pusu potang meging metung
king tulut ning Guinu at Keyang bindisyun.
-30-
(bokabularyu)
dantik -datang
bina -sobra; masyadu
sikoti -sepu

*** "pekamalagung bruha"

(1)
king pusung malinis at kapilub-luban
mibulug kang sangkap kasaklulung timan;
sariling tiwala, libung kasandukan;
mapaling lugud, libu-libung kaban.
(2)
king kawang bubukal gugogong parati,
(miuman tatamban ban lablab ing api)
king bulubuk niti itang kakawani,
larawan ku kekang patiman king labi.
(3)
ita ing gayumang ginamit mu kaku
king mumunang aldong mikilala tamu,
misalamangkan ya keka ing pusu ku..
-gewa ra kang bruha, mekad isipan mu.
(4)
aganaka ku pin misan kang mengaga,
libung pamanaru itang keka gewa,
inyang kapsawan ka at ing lua tinila,
“miglupa kung bruha,” ngamung migsalita.
(5)
at mipatiman ku king kagulu mu buak
a mabasa king lua uli ning kekang kyak,
malutu mung mata a medyu makalbag,
a king sinabi mu lapat ya pin lapat.
(6)
dapot sinapu ku ketang kekang biru
ban lalu da na kang maligwang ayaru,
lupa ka pin bruha, wa, ita ing tutu
dapot ikang bruha ing pekamalagu.
(7)
ding bruhang gagamit king mahika negra
e la tumud keka, at e mo kalupa
-ika ing mahika a menibat king banwa,
ing legwan mu kaku ing sinalamangka.
-30-
(bokabularyu)
kapsawan -mipasno
tinila -tinuknang
mekad -siguru

*** "kaputut a dalit"

(ing poeyang ini kaputut ne ning gewa kung poesyang
tagalug ketang anyo 91 a maki-estropang pitu
anggang siyam ampong adwa. ngeni, linikas ku la
king amanung sisuan ding adwa nang mumunang estropa.)
(1)
malablab kapali ining daramdaman,
perlas king kaputi ining kapagnasan,
pakirandaman mu ing dalit kung yampang,
"kaluguran daka kanakung palsintan,
anggang king inawa akwa na nang magal,
at manyatang tundu ring batwing keraklan,
at ing gintung aldo mabating ligamgam,
ing lugud ku keka e tumukba mu man."
(2)
ing kanakung aklis sikaswan mu musa,
batyon me ing pusu a keka malsinta,
daraun kung lugud tanggapan mu sana
paglasang malinis ing imbut ku keka.
"angga king manikal ing kakung inawa,
at mamanudtud la ring anggang estrelya,
at akwa nang dimla ning aldo king banwa
e ya mipayaglit ing lugud ku keka."
-30-
(bokabularyu)
tityup -lalabul a angin; "simoy"; "breeze"
estrelya -batwin
tumukba (tutukba) -datang tundu o maging matundu a medyu tangu-tangu na
yampang -iparikil; "to dedicate"
mipayaglit -"mipa-idlip" ngara reng kayanakan ngeni uling mesane nala king amanung tagalug

*** "sablayan"

aku ining tau a tutung maluka,
king bie keti yatu marakal ku ala,
kaku ing sablayan ing kayap na misna,
dakal pililiwas malang mialiwa.

misan, tunggal-tunggal itang makayangyang,
malagad ing ala, atin agnan-agnan;
atin mauulit ampong miyalilan
dapot ing maralas atin bayung datang.

dapot makanyanman ing pamangalalu,
neng ing pisasabyan tungkul karing tau,
king sablayan malan ing pagmaragul ku
e ku manalili uling ‘ya mung solu.

e anting sablayan paneng manalili,
marakal ya malan pisala-salisi
kalupa ding al’wa a lalaki ngeni,
mahilig mamialung mial’wang babai.

anti lang milukas king mar’nat a 'malan
king metung babai a ngaling kawanian,
paneng anting atin manayang piblasan
makatagulaling 'sulud king katawan.

mali waring sabyan ila detang mar’nat?
kaugaling basan, ding pusu e mayap:
king kapanamdaman ila ring e tapat,
karetang babaing ingatan sa’ dapat.

-uling ing babai e ya anting malan
nun’e makipusu at kapanamdaman,
king respetu’t galang manga-intuliran
-luguran dalise, e gawan pialungan.
-30-
(bokabularyu)
maluka -kalulu
makayangyang o maka-angyang -makasable; makatiwangwang

*** "e le migit kayap"

(1)
e ya migit kayap kaku ing aguila
a matas sulapo karin babo banwa,
karayu ning asan pake ning kuku na
akit neng masala karing keyang mata;
(2)
o migit man kayap itang kambubulag
karetang sampaga karin lipat-lipat,
liwas-liwas nalang ayan ding bulaklak
at kaybat batingan -ing yumu kanapnap;
(3)
ing lasip a alang kapigaganakan
king nanu mang bage a keyang daraptan,
misan ding ‘abe na e no pangilagan
lalu neng panaun kaulatan kanan;
(4)
o retang lalaking ding tau malagu,
masanting katawan, makwalta pang tutu,
e ya man dumine andyang iyang turu
at ‘yang magpabayat ketang keyang luhu;
(5)
o ring babaerung alang kapaynawan,
atin na lang metung, bisa no na naman,
king maratun a bie alang kapagnasan
king dangal ning metung kabud asawanan….
(6)
king sabla, ing bage a pagmaragul ku,
binang pasal’matan ketang Apung Guinu,
e ne pikakunwan a binye kanaku
ing metung dalagang mamung kalupa mu.
-30-
(bokabularyu)
batingan -lakwan
karayu -kalaut o malaut
mamu -mababa lub
kaulatan -kapaltan; kagisanan

*** "yumung e makasabal"

(1)
ing kakung kapangan tsoklati’t pastilyas,
kendi a megawa king sinangleng gatas,
pantunan ning dila ing lasa ning yemas,
lalu detang kending al’wang bansa ibat.
(2)
uling mayumu la e ko patugutan
sumangid ning tutung manyira lang ipan,
lalung alang kayap ing milalu kanan
uling ing diabetis iyang akalaban.
(3)
uli na ning dobling sukros dang binili
inia king katawan dapat pikawani,
ing kapaldanan na ban yang manatili
ita ing paralan ban yang mamantini.
(4)
nung e ka masuya karing kending deti
at e mangwanta king kekang sarili
istung ing katawan sinawa kareti
king mayumung sobra sakit ka’t sumisi.
(5)
uling ing mayumu istung yang atakman
king kilub ning asbuk karin mu maniaman
dapot nung sumobra masabal ka naman
king lasa king dila angga king kalamnan.
(6)
makanyan kang migit kareng pagmayumu,
kendi o tsoklati andyang kareng nanu,
e ya makasakit ing sobrang yumu mu
sangkap mung ing mibye itang Apung Guinu.
-30-

*** "ing tasa ku"

(1)
neng abak maranun ing tasang tatalnan
nung nu makalulan ing mapaling ‘numan;
kape o tsoklati o andyang tsa mu man,
king marimlang dungus babie yang ligamgam.
(2)
potang alyupan mu damdaman ing pali
gumulis akmulan magumpisa labi,
king dungus misalbag anting bombang matni,
migising ka diwa -midinan kang liksi.
(3)
dapot tasa yamu a maki-inuman,
ing lasa tutuki ketang keyang laman,
king marimlang danum pihu yang matabang
dapot neng mapali munye yang kapreskuan.
(4)
nung ilimpi ku la ring aduang labi mu
king nanu mang oras pilmi lang mayumu
uling makanyan ka kilub pangatau,
lasang sasagana karening labi ku.
(5)
kape o tsoklati o makigatas man
dinan pang mayumu e kuna kailangan
uling ing lugud mung pusu manibatan,
karing kakung labi iya ing panyaman;
(6)
makanyan ka kaku pakamalang musa,
king maung akmulan danum kang marimla
anting kopang pane atin makasadya
‘numan a e mamin ing yumu at lasa.
(7)
ika ing tasa ku menibat king banwa
digpa king pusu ku inyang bulus Na ka
inya king Bathala pasalamat keya,
kaku a maluka ika ing binie na.
-30-
(bokabularyu)
mau -malangi akmulan o bisang minum; e mawa, uling maralas reng pagkamalyan ing mawa keng mau
e mamin -e magigisan

*** "mabyeng kawatasan"

I
matulid panwalan ing Dios Poeta Ya,
gewang kawatasan makapangasdan la,
manwala ku uling ing kanakung sinta
poesya yang ibat king Guinu king banwa;
II
istung pag’masdan ke ing kakung palsintan
magumpisa buntuk angga talampakan,
iya a binie Na ning Guinung Linalang
anti kung manakit mabieng kawatasan;
III
ing timan na’t ayli saslag lang masala,
anti waring aldo gugulis lang yata,
tula na at tabug, sakit lub at gaga,
lulam a ngingisngis anting bigang magl'wa…
IV
magrima ya takbang istung lalakad ya,
makisukad pati katawang bilug na,
katas, lapad, taba, arung, labi, mata,
mengari lang bersu, pakasamasnan la;
V
anti kang mamasyal king metung marangle
a dakal sampagang miyaliwa kule;
nuka man malikid ampong maglalawe,
ing kekang akakit sari lagung bage;
VI
anti kang maglakbe king metung karinan
at tityupan naka ning anging amihan
kabang teterak la ring anggang tanaman
ing banglu ring rosas kabang sasangapan;
VII
anti kang magduyan king lambut ding biga
babo pinanaring makule't masala,
malaleng lalabul ing anging sagiwa,
makanyan ka yumu't kabanayad uma.
VIII
nung ing keyang kaul iyang kakung sabyan,
king dimla ning bengi anti yang tibabal,
ing tune nang lugud babye kapaldanan
king kanakung pusu at katawang pakang.
IX
dakal pang telatag lalarawan aske
king malagung birhen kaku Keyang binye,
makaba lang tutu, nung kakung igale,
bayu ko agisan mapupus naku bie
X
uling king aldo’ldo atin mu at atin
linya at estropa a mamaus pansin,
nung alak la reta akwa ku nang lasing,
sunde-sape naku, ay, e la pa mamin,
XI
detang kayang bersu, king aroma pamu,
mengari king kape mako naka tundu;
buak, pisngi, balugbug, butit, takde, siku,
atin la ngan sunis king kanakung pusu.
XII
iya ing poesyang mesunis ketasan,
metung matas klasi karing kawatasan;
ngening atyu kaku, dapat keng ingatan,
poesyang gewa Na ning Guinung Linalang.
-30-

*** "pamag-imalan"

nu mu la iyabas ding taung baligtad,
ing karangalan da keti babo labwad,
king kamarinayan karin pakaladkad
at 'yang pedestal da nu makatalakad?

na'n me ing babai nung neng mag'malan ya
ala yang keliwan king lubas kaladwa,
seryang pasilipan ding dapat takpan na..
-ahenting mamawus karing marok mata?

nanan me ing malan nun'e pin panakap
lalu king babai ketang keyang arap
dapot nan'ng ulaga nung e ka man dulap
akit meng tatando ing bunduk arayat?

king kuyad ning paldang pakaba king puad,
manigut inawa karing makalabwad,
manaya king angin tyupan ne't iladlad
ban makayakmul lang malalam a sukad.

atin namang malan anggang talampakan,
masanting pag'masdan at kagalang-galang
dapot king pagbabo maybug kang mibulang
-ing tabas na batal angga ya king atyan.

at detang ing malan tiktak ya kayapit,
ubug ning katawan anti meng akakit,
ala lang keliwan karetang malarit,
mitutulak dragon lungub ya king isip.

anti lang babai a seryang managkat
lawen ding lalaking alang pamangurap,
mebating respetu king karelang gayak
pablasang anti kang menakit burikak.

nganang migsalita king pamaglualu na
king pamigayak na ning metung dalaga,
"na'ng buri yu wari, MANANG ke itsura,
king pamagmalan mi maglupa keng matwa?

" 'dyang i Maria Clara nung ngeni ya bumye
e no sulud malan detang meyangu-bye
pota isipan da metung yang lalage
karetang sarswelang ditak nang manalbe.

"king kaba ning paldang angga bukung-bukung
at kapal ning malan a pipatung-patung
anti kang misapwak ala king panaun
o hilut-mabuktut ban lumwal ing pungul."
_______________________________
"nung nanu ing tigtig 'ya ing iterak mu,
makanyan mu naman pangaras king usu?"
ngaku, "e na baling mayli la reng tau,
ing malan mu mu sa' apyanan ning Guinu."
-30-

(bokabularyu)

maralumdum -madalumdum
pa’gtuan -o kinuyad a amanung paugtuan; karing panaun a bayu la pa dinatang ding kastila ing paugtuan oras yang pamamangan ya king panaun tamu ngeni malyari tamung ausan "brunch" inya ing oras a buri kung sabyan yapin ya ing alas-10 ning kayabakan.
biga -o clouds, e ulap a pagkamalyan da ring kayanakan ngeni
limputan -dalumdum a megin pisak
mipatingangas -mengapamulala
masangil -mabangis
lasip -"beast"
mengasintang -mengasira
kalma -palad; kapalaran; "fate"
menganiaya -meglilu; megtaksil
menagulele -menangis
mengalimgiman -mengalgal laman; kinarug o mikarugan
pelitadan -past tense ning palitada o itang finishing touch keng pamanyimientu.
makakamkama -makapagmulala o "amazing"
silsulan -timban o tengaban; lalung petawan
* "uling king leun ampong tigri e ku tatakut -keka pa?" -kasebian a pakilala king tepangan da ring kapampangan.
lakan -metung a mardikas o maharlika
susun-susun -tumpak-tumpak o patung-patung
Meniaklung -mengabus o migligtas
gagalmanan -tatalnang matalik
kagiwan -agyu o kapasidad o neng misan magagamit ya bilang talentu
panaguanta -pamatabat; pamigil(tagalug)
dinalusung -magagamit ya bilang "minta king danum" dapot magagamit ya murin bilang "pamanyugud king kasalang"
pamatbat -panuag o pandagsa o pangasat nung wari karing mipapate
dabiral -panaun a dakal uran
dabun -mapanyira; mapanyintang
** "alben me ing indu, lalaki yang masalpitik" -metung tayutay a sumangid ning babai ya ing indu, lalaking masalpitik ing ginamit kung amanu a nung lalawen me sabyan mung mali ya king gramatika, dapot iti ustu ya uling mas matas ya askeng tayutay kumpara king metapora a maralas dang gagamitan.
dantik -datang
yata -"ray" keng amanung inglis at "sinag" o "silahis" king tagalug

*** "ing "taung matunud"

ing pangamatunud iti para kaku
metung yang kabilyan anti waring tronu
dapot king upaya e ya abusadu
nun’e manalaga keya ing respetu;

ing taung matunud e anting maintang
king mulang tiwangwang karin mamyalungan,
‘yapus ding babaing keyang titipunan
karing kambubulag a keyang darakpan;

ing taung matunud e ya anting manuk,
e ya saligoso’t kararagling tuktuk
inya lumapit man ing pale at sangut
king silu ning sala e ya payamuyut;

ing taung matunud e na pagmaragul
ing mikasuli yang alang ibpang pungul
uling king babai itang keyang layun
e ing pamanyintang anting metung dabun;

ing taung matunud e ne *kilalanan
ing metung babai king keyang keyinan
nun’e pin sopan neng mibalik sikanan,
e ban dakatyan na ing keyang dengalan;

ugaling matunud, nga’ring al‘wang tau,
anti waring ayup, medyu malyap kanu,
masakit parugpan king lalaking bayu
bubugnus pangaku king lilung amanu;

ing taung matunud metung yang kaladua,
kikimut, pasaup ban makapagsadya,
king Babo mamaus at manyawad giya
ban m’ume malinis king bie talasawa;

ing taung matunud atin yang dengalan,
king metung babai e pikakasaman
pablasang ding Eba dirinan nong galang
bilang pamanyuku king Talapaglalang;

ing pangamatunud nanu pa ta kaku
e ke kakalawat karing abusadu,
king taung matunud, detang mapagloku,
dusing lang dirinat, king arap Guinu.

-30-

*kilalanan -or to make love with

*** "kard"

(ing orihinal na ning poesiang ini metung ya karing pekiligligan ku king "tagisan king poesia" at king mesabing liklikan menikwa kung tunggeng marangal o "honorable mention" dapot ing kaswelu ku mekakilala kung matwang poeta a mituru kanaku ban kung sumulung king pamanyulat poesia, at ngeni king "blog" a ini piglarin ke rima ing kanakung poesia bayu ke pinaskil)
(1)
"nanung maulaga keng a-dos katorse,
ing mismung aldo na o ing petsa ware?
"ing kutang kung ita atatandanan me?
ustu ku e ware king kakung siglawe?"
(2)
ita ing pamuklat ning gewang kard keka
king "internet cafe" malapit eskwela,
at inatu ra ku uli ning bala ra
para king pebrero katorse ya ita.
(3)
kabud ku tiniman at e ku binulad,
sindu ing gagawan, ding letra linapat...
-ngara pang sinabi, "katawli na ning kard,
marso ta na ngeni, pebrero ya dapat..."
(4)
bina ping marayu, bage rang isipan,
ing pamanatu ra alang kabaldugan
dapot nung basan de, abalu ing sangkan,
e ya atrasadu ing kakung gagawan.
(5)
"-lawen mu, bala mu aneng kaulaga
kareng dakal tau ing mesabing petsa
'nya lilingasngas la, (binang maliswas la,)
aldong kabukasan, bala mu ala na...
(6)
"anting taung banang maniglo ring tau
at king kabalenan, karin binulus mu:
mamamanyali la a nung nanu-nanu
a king aldong ita tutung makausu.
(7)
"atin makipaldang lobung aske pusu,
makitangkeng pusu dapot papil la mu,
anti lang babaing magayut, malagu,
makibito-bito kukulate lasu.
(8)
"at e makalingwan ing mumunang dili,
ing king aldong ita 'ya ing unipormi,
imalang malare, kuleng anting sugi
anti kang menakit labi ning babai.
(9)
"nung kapilan dakal ding mamangan king l'wal
karin mipanagkat at makikiyagnan
andyang balu ra nang kisad-pawu bagal
ing pamagserbisyu uling mitmu la ngan.
(10)
"aldo'ldo lang mura ring anggang sampaga,
e ro man sikasu king daralanan da
dapot potang mal la karin sasamal la;
mamili, sasali, misan pakyon ro pa .
(11)
"ngana nitang metung a kaku sinabi
kanita me kanu akit ing lalaki
nung makananu ya kapursiging sali,
mikamalan ya man, malawus ya iti.
(12)
"king makirandam mu maglupa yang ustu
ing keyang matulid e lupang laladu,
makapirayit ya ing keyang amanu
dapot ing mali na, keka ipalto ku.
(13)
"ketang megsalita ngaku pin mekibat,
kamaisan ita, mengaring buladas
-nung desididu yang manyaling bulaklak
dapat nang piyadyan itang presyung matas.
(14)
"anti king buri na ing makikiyagnan
e sa mabibigla istung mikamalan,
mikamalan ya man, desididu ne man.
e wari ustu ku king kakung sasabyan?
(15)
"mekad isipan mu e ku mu pin bisa,
kuriput ku kasi 'nya e ku agawa,
ing kakung sarili kaku mung lilisya,
ing kakuriputan ban ku mung asalba.
(16)
"-ali ku kuriput, buri ra kang dinan
-buring dinan pusu bilang katunayan,
e uli ning aldo o petsa ing sangkan
nun'e ning lugud kung keka daramdaman.
(17)
"ing ib'ye ku keka e ya pusung papil,
malagwang mapirat uling matbud la pin,
e ring makayamang anting lobu mu rin
dapot ing laman da kilub puru angin.
(18)
"sabage ing tutu, e wari kan'ta pa
ing kanakung pusu atyu ne malwat na,
midaun ne keka inyang tinangu ka,
at ala kung balak bawihan ke keka."
(19)
yan ing laman ning kard a binye ku't tiklip,
kaybat mong binasa ring letrang misunis,
biklat tawling tuklip, ding pusu sinilip,
mipakirut ka man titiman kang ikit.
(20)
e mu la piyadyan ding pusung migbito,
e papil o lobu nun'e pusung ginto,
kaybat miglulam kang bagya lupa kako
uling balu meng mal ing galang a linto.
(21)
"pagsadyang dang aldo, pebrero katorse,
dati daratang yang anting aldo simple,
ordinaryung anting a-trese, a-kinse,
at anting pebrero a-beynte i nuebe.
(22)
"pebrero katorse, na'ng babye ulaga?
aliwa ing aldo para king petsa na
o para king aldo al'wa ya ing petsa
nun'e ikang sangkan inya espesyal ya.
(23)
"kabuklat ning banwa, enero primero
angga king desyembre a-treynta i uno,
karing balang aldong ikang kayabe ko
magin lang aldo ra ding pusu ring aldo."
-30-
(bokabularyu)galang -pulseras, "bracelet"

*** "ing obra ku"

metung kung maglalik, magtornu kung dutung,
obrang amana ku ketang kakung ingkung,
obrang karing sabla kakung pagmaragul
pablasang malinis -alang pamanyaul.

ding kasangkapan ku: metung a makina
nung nu king tornu ku karin makakasa
iya ing padurut king eheng magdala
king tutornuang dutung a kanakung obra;

ding kakung paglalik ating taram lukub,
iyang pamasal ku ampong panyagudsud,
atin kung pamatag, ampo pang panusuk,
atin kung pamorma, ampo pang pamilug.

ding kakung gagawan 'ting bitis luklukan,
posting pagsalamin, posting pipanganan,
ating bitis katri, at posting guyabnan
nung nu ding balustre tatakad da no man.

ding kakung gagawan mekad kakasa ra
king kilub ning bale lalung palagu la
inya ding banyaga ila ring mumuna
karetang magbilib karing kakung obra.

dutung kung totornuan kodradu dong datang,
padurut king tornu ban kakung pagobran,
kaybat kong linalik ding kakung tutornwan
magmunag king lupa mayumu mung timan

uling mengari lang babaing malagu,
melati awakan, migbural a salu,
itang dating simpli mesanting yang tutu
uling pegobran lang matula king pusu;

dating alang aske itang babye dalan
ban kan'ta mayakit ing kakung gelingan,
datang dong kodradu, mabilug dong kunan,
melagu la aske, mesanting katawan.

dapot makanyanman kalupa ding al'wa
kaylangan kung kudkud kakuyug ing tyaga,
papagal ku murin kalupa anti ring dadara
at tatalan sarul karin king taldawa.

at king kakung obra atin pamitagun
neng dakal gagawan, tikdo kung maranun
misan kulang ya pa itang patingapun
'nya maglame ku pa kaybat kung minapun

dapot istung misan, mengaring kaneldo
alang dugpang uran kilub pilan aldo,
akwa na nang langi laman ning bulsa ko
ala pang dinatang karing parokyano...

-ing obra kung ini mengaring parulang,
misan makababo, misan makalalam,
makanyanman, king Dios binang pasal'matan
uling angga ngeni balaus durugang.
-30-
(bokabularyu)
maglalik -magtornung dutung o "woodturning"
kakuyug -kayabe o kakaluguran
katri -papag o kama
ehe -"axle"

sisuang amanu

Monday, March 31, 2008

komiks #6

No comments:

Blog Archive

*** "linta"

*** "linta"

ernie

"ding rings nang Eba"

*** "anting talangka"

*** "dawayan ya man"

*** "ing bage keka"

*** "ing bage keka"

*** "panatilyan mu ing panibulus"

*** "panatilyan mu ing panibulus"

*** "biga"

*** "biga"

"ing sakdal karing mata ku"

*** "king mata ding pusu"

*** "mayap ya pa kaku ing ulunan mu"

*** "mayap ya pa kaku ing ulunan mu"

*** "pekamalagung bruha"

*** "pekamalagung bruha"

*** "kaputut a dalit"

*** "kaputut a dalit"

*** "sablayan"

*** "sablayan"

*** "e la migit kayap"

*** "e le migit kayap"

*** "yumung e makasabal"

*** "yumung e makasabal"

*** "ing tasa ku"

*** "ing tasa ku"

*** "mabyeng kawatasan"

*** "mabyeng kawatasan"

*** "pamag-imalan"

(bokabularyu)

*** "ing mayaga"

*** "ing "taung matunud"

*** "kard"

*** "kard"

*** "ing obra ku"

*** "ing obra ku"